Dieta wspierająca zdrowie tarczycy powinna mać odpowiednią ilość jodu – znajdziesz go w rybach morskich, owocach morza i soli jodowanej. Ważny jest także selen (orzechy brazylijskie, ryby), cynk (pestki dyni, orzechy) oraz żelazo (mięso, nasiona roślin strączkowych). Ogranicz gluten i produkty sojowe, które mogą zaburzać wchłanianie leków tarczycowych. Włącz do diety antyoksydanty z kolorowych warzyw i owoców. Unikaj alkoholu i nadmiaru kofeiny.
Prawidłowe odżywianie ma znaczenie dla działania tarczycy – tego niewielkiego, ale bardzo ważnego gruczołu wydzielania wewnętrznego. Tarczyca potrzebuje szeregu składników odżywczych, by mogła sprawnie produkować hormony regulujące metabolizm całego organizmu. Najważniejszym z nich jest jod, którego niedobór może prowadzić do niedoczynności tarczycy i rozwoju wola. Równie ważne są selen i cynk – mikroelementy warunkujące prawidłową syntezę hormonów tarczycowych oraz konwersję T4 do T3.
Oprócz mineralów, tarczyca potrzebuje także odpowiedniej ilości białka, witamin z grupy B oraz antyoksydantów. Jak zadbać o ten ważny gruczoł poprzez dietę? Można poznać najważniejsze zasady żywienia wspierającego pracę tarczycy.
Podstawą diety są produkty bogate w jod – przede wszystkim ryby morskie (szczególnie dorsz, łosoś, makrela), owoce morza oraz algi. Wodorosty morskie, takie jak kombu czy wakame, mają szczególnie wysokie stężenia tego pierwiastka. Dobrym źródłem jodu są także jaja (przede wszystkim żółtka), produkty mleczne oraz warzywa uprawiane w glebie bogatej w ten pierwiastek. Pamiętajmy jednak, że nadmiar jodu może być równie szkodliwy jak jego niedobór – dlatego suplementację należy zawsze skonsultować ze specjalistą.
Minerały i witaminy podstawowe dla zdrowia tarczycy
- Selen – znajduje się głównie w orzechach brazylijskich i ziarnach zbóż
- Cynk – występuje w owocach morza, nasionach dyni i słonecznika
- Żelazo – obecne w mięsie, roślinach strączkowych i zielonych warzywach
- Witamina D – syntetyzowana w skórze pod wpływem słońca
- Witamina B12 – występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego
- Witamina A – znajduje się w produktach mlecznych i warzywach
- Tyrozyna – aminokwas obecny w produktach białkowych
- Kwasy omega-3 – zawarte w tłustych rybach morskich
Substancje wolotwórcze – czego unikać?
Niektóre produkty spożywcze mają substancje mogące zaburzać pracę tarczycy (tzw. goitrogeny). Szczególną ostrożność należy zachować przy spożywaniu surowych warzyw krzyżowych – kapusty, brokułów, kalafiora czy rzepy. Powinniśmy wiedzieć, że obróbka termiczna mocno zmniejsza ich negatywny wpływ na tarczycę. „Dieta powinna być zbilansowana i dostosowana do różnych potrzeb organizmu” – to podstawowa zasada w profilaktyce chorób tarczycy. Istotne jest także unikanie produktów wysoko przetworzonych, które mogą mać szkodliwe substancje zaburzające gospodarkę hormonalną (takie jak ftalany czy bisfenol A).
Częste spożywanie posiłków i odpowiednie nawodnienie organizmu to fundamenty prawidłowego działania metabolizmu. Można spojrzeć na jakość spożywanych produktów – najlepiej wybierać te pochodzące z ekologicznych upraw. Musimy pamiętać o odpowiednim odstępie czasowym między przyjmowaniem leków na tarczycę a spożywaniem pokarmów bogatych w wapń czy żelazo (minimum 4 godziny). „Właściwie zbilansowana dieta może mocno wpłynąć na efektywność leczenia chorób tarczycy”.
Jod i selen – gracze w walce o zdrową tarczycę
Prawidłowa suplementacja jodu i selenu odgrywa fundamentalną rolę w działaniu tarczycy. Niedobór tych pierwiastków może mocno pogłębić problemy z niedoczynnością gruczołu tarczowego i utrudnić wydajne leczenie. Jod jest potrzebnym składnikiem hormonów tarczycy, a jego odpowiednia podaż warunkuje ich prawidłową syntezę.
- Zalecana dzienna dawka jodu: 150 mcg
- Zwiększone zapotrzebowanie w ciąży: 250 mcg
- Naturalne źródła jodu: ryby morskie, algi
- Odpowiednia dawka selenu: 50-200 mcg
- Wyjątkowe źródła selenu: orzechy brazylijskie
- Czas suplementacji: minimum 3 miesiące
- Kontrola poziomu TSH co 6-8 tygodni
Selen wspomaga konwersję hormonów tarczycy i chroni przed stresem oksydacyjnym. Wyjątkowe efekty przynosi łączna suplementacja obu pierwiastków pod kontrolą endokrynologa.
Chronobiologia suplementacji – timing ma znaczenie
Badania wskazują, że pora przyjmowania suplementów może wpływać na ich skuteczność. Jod najlepiej przyswaja się rano, na czczo, minimum 30 minut przed posiłkiem. Selen z kolei wykazuje lepszą biodostępność, gdy jest przyjmowany z posiłkiem mającym tłuszcze. Pamiętaj o zachowaniu 4-godzinnego odstępu między suplementacją jodu a przyjmowaniem leków na tarczycę.
Tarczyca kocha przeciwutleniacze – poznaj produkty wspomagające jej pracę!
Naukowcy i dietetycy podkreślają ogromną rolę przeciwutleniaczy w prawidłowym działaniu gruczołu tarczowego. Do najważniejszych źródeł antyoksydantów, które wspierają tarczycę, należą przede wszystkim kolorowe warzywa i owoce. Zasadnicze są czerwone i fioletowe jagody, jeżyny oraz aronia, które mają potężną dawkę flawonoidów. Produkty bogate w witaminę C, takie jak papryka, natka pietruszki czy cytrusy, także mają właściwości antyoksydacyjne i chronią tarczycę przed stresem oksydacyjnym. Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak i jarmuż, dostarczają przeciwutleniaczy, potrzebnego jodu. Orzechy, szczególnie brazylijskie, są niezastąpionym źródłem selenu, który jest ważny dla syntezy hormonów tarczycy.
Nasiona (przede wszystkim dyni i słonecznika) oraz awokado mają cenny cynk i witaminę E. Można włączyć do diety także zieloną herbatę, która jest bogata w katechiny – związki o silnym działaniu przeciwutleniającym. Kurkuma i imbir także wykazują właściwości antyoksydacyjne, a też mają działanie przeciwzapalne. Czerwone winogrona i gorzka czekolada (minimum 70% kakao) to kolejne produkty, które mogą efektywnie chronić komórki tarczycy przed uszkodzeniem.
